Filistin'de Mali Kriz Derinleşti: Borç 4 Milyar Doları Aştı

İsrail'in vergi gelirlerine el koyması Filistin ekonomisini felç etme noktasına getirdi. Maliye Bakanlığı, kamu çalışanları ve özel sektöre olan toplam borcun 4,26 milyar dolara ulaştığını ve krizin derinleştiğini duyurdu.

İsrail Ambargosu Memuru ve Özel Sektörü Vurdu

Filistin yönetimi, tarihinin en ağır mali krizlerinden biriyle karşı karşıya. Filistin Maliye Bakan Vekili Estephan Anton Selame, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, hükümetin omuzlarındaki borç yükünün bilançosunu paylaştı. İsrail'in, Filistin'e aktarması gereken yasal vergi gelirlerini (kliring) 2019 yılından bu yana kesintiye uğratması ve alıkoyması, bütçede devasa bir açık yarattı. Selame, hükümetin şu an itibarıyla kamu çalışanlarına ve özel sektöre toplam 4,26 milyar dolar borçlu olduğunu açıkladı.

Mali tablonun detaylarına inildiğinde, borcun büyük kısmının maaş ödemelerinden kaynaklandığı görülüyor. Hükümetin çalışanlarına olan maaş borcu yaklaşık 2,61 milyar dolar seviyesine ulaşırken, mal ve hizmet alımı yapılan özel sektöre olan borç ise 1,65 milyar dolar olarak kaydedildi. Bakan Vekili, yaşanan bu krizin temel nedeninin İsrail'in toplamda 4 milyar doları aşan vergi gelirlerini hukuksuz bir şekilde tutması olduğunu vurguladı.

Maaşlar Ancak Dış Yardımla Ödenebildi

Kasım 2021'den bu yana kamu çalışanlarına tam maaş ödeyemeyen Filistin hükümeti, bu ay Suudi Arabistan'dan gelen finansal destekle nefes aldı. Riyad yönetiminin sağladığı 300 milyon şekellik (yaklaşık 90 milyon dolar) hibe sayesinde, bankalardan borçlanmaya gerek kalmadan eylül ayı maaşlarının yüzde 60'ı hesaplara yatırılabildi. Asgari ödeme tutarının 2.000 şekel olarak belirlendiği bu süreçte, Gazze'deki çalışanlar ve emekliler de dahil olmak üzere 292 bin kişiye ödeme yapılması için aylık 730 milyon şekel kaynağa ihtiyaç duyuluyor. Tam maaş ödenmesi durumunda ise bu rakam 1 milyar şekeli aşıyor.

Paris Protokolü ve Vergi Krizi

Krizin kökeni, 1994 yılında imzalanan Paris Ekonomi Protokolü'ne dayanıyor. Anlaşmaya göre İsrail, kontrolü altındaki sınır kapılarından Filistin adına vergi topluyor ve bunu aylık olarak Filistin hazinesine aktarıyordu. Bu gelirler, Filistin bütçesinin yaklaşık yüzde 65'ini oluşturuyor. Ancak İsrail yönetimi, Filistinli tutuklu ve şehit ailelerine yapılan yardımları bahane ederek vergi fonlarını kesmeye başladı. Bu durum, ekonomisi büyük ölçüde bu gelirlere dayalı olan Filistin yönetimini ödeme güçlüğüne sürükledi.

AA