İsveç'te Bilim ve Barışın Zirvesi: Nobel Haftası Etkinlikleri Başladı

Nobel Ödülleri için İsveç'in başkenti Stockholm'de geri sayım başladı. Nobel Haftası kapsamında bir araya gelen bilim insanları ve aydınlar, 10 Aralık'ta düzenlenecek büyük tören öncesinde çeşitli etkinliklere katılıyor.

Tıp, kimya, fizik, barış, edebiyat ve ekonomi alanlarında insanlığa hizmet edenlerin ödüllendirildiği Nobel Ödülleri süreci, ekim ayında kazananların açıklanmasının ardından final aşamasına girdi. Ödüllerin sahiplerine takdim edileceği tören öncesinde düzenlenen ve 12 Aralık tarihine kadar sürecek olan Nobel Haftası resmen başladı. Etkinlikler kapsamında tıp, kimya, fizik, edebiyat ve ekonomi ödüllerinin sahipleri İsveç'in başkenti Stockholm'e gelirken, barış ödülünün sahibi ise Norveç'in başkenti Oslo'da bulunuyor. Ödül sahipleri, Stockholm'deki programlarına Nobel Müzesi ziyaretiyle başladı. Geleneksel bir ritüel haline gelen müze ziyaretinde kazananlar, müzede saklanan siyah sandalyeleri imzalayarak haftanın açılışını yaptı.

Kazananlar Basının Karşısına Çıktı

Haftanın başlamasıyla birlikte ödül sahipleri de kamuoyunun karşısına çıkmaya başladı. 2025 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan John Clarke, Michel Devoret ve John Martinis, Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan Susumu Kitagawa, Omar Mwannes Yaghi ve Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın tanıtımına katıldı. Ödüller, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık tarihinde sahiplerine takdim edilecek. Stockholm'de düzenlenecek törene İsveç Kralı Carl 16. Gustaf da katılacak. Kazananlara madalyanın yanı sıra 11 milyon İsveç Kronu para ödülü verilecek. Nobel Barış Ödülü töreni ise geleneğe uygun olarak aynı gün Norveç'in başkenti Oslo'da gerçekleştirilecek.

Nobel Ödüllü Yaghi'den Türkiye Mesajı

Bu yıl Nobel Kimya Ödülü'ne 'metal-organik çerçevelerin geliştirilmesi' alanındaki çalışmalarıyla layık görülen Filistin asıllı ABD vatandaşı Omar Mwannes Yaghi, ödül töreni öncesinde önemli açıklamalarda bulundu. Daha önce Wolf Kimya Ödülü ve Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü gibi prestijli ödülleri de kazanan Yaghi, Türkiye'ye duyduğu sevgiyi dile getirdi. Türkiye'nin dünyada en çok sevdiği ülkelerden biri olduğunu ifade eden Yaghi, Nobel ödülünün bir bilim insanı için büyük bir şeref kaynağı olduğunu vurguladı. Yaghi, çalışma alanında birçok öncü ismin bulunduğunu ve bu ödülün ilgili alandaki tüm bilim insanlarını heyecanlandırdığını belirtti.

'Şiddete Karşı Çıkmamız Gerekiyor'

Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Yaghi, gündemdeki sıcak gelişmelere de değindi. İsrail'in Filistin'e yönelik saldırıları ve iki devletli çözüm konusundaki sorulara yanıt veren Nobel ödüllü bilim insanı, insani değerlere vurgu yaptı. Yaghi, sadece bölgede değil dünyanın her yerinde insan hayatının ve onun kutsallığının korunması gerektiğini belirterek, şiddete karşı çıkılması gerektiğinin altını çizdi.

Nobel Ödüllerinin Tarihsel Süreci

İsveçli kimyager ve mucit Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine kurulan Nobel Vakfı tarafından verilen ödüller, 1901 yılından bu yana dağıtılıyor. Ödüller; fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 temel dalda verilirken, ekonomi ödülü ise 1968 yılında İsveç Merkez Bankası'nın kararıyla 1969'dan itibaren verilmeye başlandı. Ödüller, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasındaki iptaller ve Kovid-19 salgını dönemindeki ertelemeler haricinde düzenli olarak her yıl 10 Aralık'ta sahiplerini buluyor.