Mehmet Ali Birand 83. Yaşında: Usta Gazeteci Unutulmadı

Türk Basınının Gülen Yüzü Mehmet Ali Birand 83 Yaşında

Türkiye'nin yakın tarihine tanıklık etmekle kalmayıp o tarihi bizzat belgeleyen, Türk basını denildiğinde akla gelen ilk isimlerden biri olan Mehmet Ali Birand, 9 Aralık 1941 tarihinde İstanbul Beyoğlu'nda dünyaya geldi. Galatasaray Lisesi'ndeki köklü eğitiminin ardından, üniversite diploması olmamasına rağmen çalışkanlığı, azmi ve vizyonuyla medya dünyasının zirvesine tırmanan Birand, bugün yaşasaydı 83. yaşını kutlayacaktı. Meslek hayatına 1964 yılında Milliyet gazetesinde başlayan ve Abdi İpekçi ekolünden gelen usta gazeteci, aramızdan ayrılışının üzerinden geçen 11 yıla rağmen hala yeri doldurulamayan bir boşluk bıraktı. Hem yazılı basında hem de görsel medyada devrim niteliğinde işlere imza atan Birand, sadece haberi sunan değil, haberi yaşayan ve yaşatan bir tarza sahipti.

Brüksel'den Türkiye'ye Uzanan Başarı Hikayesi

Mehmet Ali Birand'ın gazetecilik kariyerindeki en önemli dönüm noktalarından biri, uzun yıllar sürdürdüğü Brüksel temsilciliğidir. O dönemde Türkiye'nin dünyaya açılan pencerelerinden biri olan Birand, Avrupa Birliği (o zamanki adıyla AET) ile Türkiye ilişkilerini en yakından takip eden isim oldu. Yurt dışındaki gelişmeleri Türkiye'ye, Türkiye'deki dinamikleri ise Avrupa'ya anlatan kilit bir haberci rolü üstlendi. Daktilosunun başında yazdığı analizler ve köşe yazıları, Türk dış politikasının anlaşılmasında rehber niteliği taşıdı. Ancak onu sadece bir dış politika muhabiri olarak tanımlamak yetersiz kalacaktır; o, haberciliğin evrensel kurallarını Türkiye'nin yerel dinamikleriyle harmanlayarak kendine has bir 'Birand ekolü' yarattı.

32. Gün: Televizyonculukta Bir Okul

1985 yılında başlayan ve Türkiye televizyon tarihinin en uzun soluklu ve en etkili haber programı olan 32. Gün, Mehmet Ali Birand'ın ustalığının zirveye çıktığı projedir. Bu program, Türk izleyicisini uluslararası standartlarda habercilikle tanıştırmış, 'haber programı sıkıcıdır' algısını yerle bir etmiştir. Hazırladığı Demirkırat, 12 Eylül ve 28 Şubat gibi efsanevi belgeseller, Türkiye'nin siyasi hafızasını kayıt altına alan anıtsal eserlerdir. Bugün siyaset bilimi ve tarih öğrencilerinin başucu kaynağı olan bu yapımlar, Birand'ın araştırmacı gazeteciliğe verdiği önemin en somut kanıtıdır. Ayrıca 32. Gün, adeta bir medya akademisi gibi çalışmış; Cüneyt Özdemir, Serdar Akinan gibi pek çok önemli ismi sektöre kazandırmıştır.

Samimiyeti ve Renkli Kişiliği ile Halkın Sevgilisi

TRT'nin ciddi ve mesafeli yayıncılık anlayışının hakim olduğu yıllarda, Mehmet Ali Birand ekrana getirdiği samimiyetle tabuları yıktı. Rengarenk saatleri, kendine has vurgulamaları, zaman zaman yaptığı sempatik dil sürçmeleri ve yüzünden hiç eksik etmediği gülümsemesiyle, izleyici ile arasında 'cam ekranı' ortadan kaldıran bir bağ kurdu. Özellikle Kanal D Ana Haber bültenini sunduğu dönemde, haberi bir 'sohbet' havasında aktararak reyting rekorları kırdı. 'Sakın ha', 'Kimse kızmasın' gibi replikleri ve kapanışta söylediği 'Yarın yine ben buradayım, beklerim' sözü, hafızalara kazındı. O; soğuk, resmi dili değil, sokağın samimi dilini ekrana taşıyan ilk ankorman olarak tarihe geçti.

9 Aralık'ta Saygı ve Özlemle

Kürt sorunu, Avrupa Birliği üyeliği ve demokratikleşme gibi Türkiye'nin en çetrefilli konularında cesur çıkışlar yapmaktan çekinmeyen, bu uğurda zaman zaman bedeller ödeyen Mehmet Ali Birand, 17 Ocak 2013'te safra kesesi stenti değişimi sırasında meydana gelen komplikasyonlar sonucu hayatını kaybetti. Beklenmedik vefatı tüm Türkiye'yi yasa boğdu. Bugün 9 Aralık tarihinde, sevenleri, meslektaşları ve yetiştirdiği öğrencileri onu sosyal medyada paylaştıkları anılarla anıyor. Cesareti, vizyonu ve bitmek tükenmek bilmeyen enerjisiyle Mehmet Ali Birand, sadece bir gazeteci olarak değil, Türkiye'nin modernleşme sancılarına ve sevinçlerine eşlik eden bir yol arkadaşı olarak hatırlanmaya devam edecek.