2026 Piyasa Yapıcılığı Sistemi İçin Yeni Kriterler Belli Oldu

Hazine ve Maliye Bakanlığı, finansal piyasaların işleyişinde kritik bir rol oynayan Piyasa Yapıcılığı Sistemi üzerinde önemli düzenlemelere gitti. Bakanlığın resmi internet sitesi üzerinden yapılan duyuru ile 2026 yılına ilişkin piyasa yapıcı kriterleri ve sistemin işleyiş esasları kamuoyuyla paylaşıldı. Gelecek yıl uygulanacak usul ve esasları belirleyen Piyasa Yapıcılığı Sözleşmesi'nin güncellenmesiyle birlikte, sisteme dahil olmak isteyen bankalar için yeni bir takvim ve şartlar belirlenmiş oldu.

Bankalar İçin Yeni Başvuru Süreci ve Sermaye Şartları

Yapılan düzenleme kapsamında, sisteme yeni dahil olmayı hedefleyen bankaların başvuru süreçlerine dair tarihler netleştirildi. Buna göre, 2026 yılı içerisinde piyasa yapıcı olarak faaliyet göstermek isteyen bankaların, başvurularını 19 Aralık 2025 tarihine kadar yazılı olarak Bakanlığa iletmeleri gerekiyor. Bu tarih, sürecin sağlıklı işletilmesi adına kritik bir son başvuru tarihi olarak öne çıkıyor.

Piyasa yapıcı adayı olabilmek için bankaların sağlaması gereken temel finansal yeterlilikler de sözleşmede detaylandırıldı. Aday bankaların öncelikle bağımsız denetimden geçmiş olmaları şartı aranıyor. Ayrıca finansal sağlamlığın bir göstergesi olarak, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na (BDDK) sunulan en son mali tablolar dikkate alınacak. Bu tablolara göre bankanın sermaye yeterliliği oranının (SYR) yüzde 12 seviyesinin altında bulunmaması zorunlu tutuluyor. Bu oran, sistemin güvenilirliği açısından bir baraj niteliği taşıyor.

Borçlanma Senetlerinde Alt Limitler Yeniden Belirlendi

Sistemin işleyişinde aktif rol alacak bankalar için işlem hacimlerine yönelik kriterler de güncellendi. Üçer aylık piyasa yapıcılığı dönemleri baz alınarak yapılacak değerlendirmelerde, bankaların belirli işlem limitlerini tutturması gerekiyor. Birincil piyasada gerçekleştirilen Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ihraçlarından yapılan alım tutarının en az 15 milyar lira olması şartı getirildi.

Bununla birlikte ikincil piyasa işlemleri de kriterler arasında yer alıyor. Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası'nda gerçekleştirilen DİBS kesin alım satım işlemleri ile Borsa İstanbul'a tescil ettirilen işlemlere ilişkin tutarın 70 milyar liranın altında olmaması gerekiyor. Bu hesaplamada bankaların kendinden kendine yaptıkları işlemler (cross trade) kapsam dışı bırakılıyor. Belirlenen bu limitler, piyasa derinliğinin korunması ve likiditenin sürdürülmesi amacını taşıyor.

Aktif Büyüklüklerine Göre Bankaların Sınıflandırılması

Yeni sözleşme ile birlikte, bankaların hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinde kullanılacak olan sınıflandırma sistemi de netleşti. Sınıflandırmada, bankaların Haziran 2025 itibarıyla Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) bildirdikleri konsolide olmayan bilançoları esas alınacak. Bakanlıkça belirlenen alt ve üst aktif büyüklük sınırlarına göre bankalar dört ana grupta kategorize edildi:

- Birinci Grup Bankalar: Aktif büyüklükleri 3 trilyon liranın üzerinde olan bankalar bu grupta yer alıyor.

- İkinci Grup Bankalar: Aktif büyüklükleri 2 trilyon lira ile 3 trilyon lira arasında değişen bankalar ikinci grubu oluşturuyor.

- Üçüncü Grup Bankalar: Aktif büyüklükleri 1 trilyon lira ile 2 trilyon lira arasında olan bankalar üçüncü grupta sınıflandırılıyor.

- Dördüncü Grup Bankalar: Aktif büyüklükleri 1 trilyon liranın altında kalan bankalar ise dördüncü grubu temsil ediyor.

Bu sınıflandırma, 2026 yılı boyunca geçerli olacak hak ve yükümlülüklerin adil bir şekilde dağıtılmasını sağlamayı hedefliyor.