AB Geri Dönüşümde Hedefin Gerisinde: Hollanda Lider

Avrupa Birliği (AB) genelinde ham madde geri dönüşüm oranlarında (döngüsellik) kaydedilen ilerleme son 10 yılda yavaşladı. Oranın sadece 1 puan artması, 2030 yılı için konulan yüzde 23,2'lik kritik hedefe ulaşmayı zorlaştırıyor.

AB'nin sanayide iklim nötrlüğüne ulaşma ve uzun vadeli rekabetçiliği artırma hedefinde kritik rol oynayan döngüsel ekonomi hedeflerinde alarm zilleri çalıyor. Resmi verilere göre, 2015–2024 yılları arasında AB genelindeki ham madde geri dönüşüm oranları, beklenen hızda artış göstermedi ve sadece yüzde 11,2'den yüzde 12,2'ye yükseldi. Bu yavaş büyüme, Birliğin 2030 yılı için koyduğu yüzde 23,2'lik orana ulaşmasını zorlaştırıyor.

Hollanda Açık Ara Önde, Romanya Son Sırada

Ham madde çıkarımını azaltma ve geri dönüşümü artırma konusunda bazı ülkeler açık ara öne çıkarken, bazıları da listenin sonunda yer aldı. Yeni ham madde çıkarımını azaltmada Hollanda, yaklaşık yüzde 33'lük oran ile tüm AB ülkeleri arasında açık ara lider konumda bulunuyor. Hollanda'yı yüzde 22,7 ile komşusu Belçika ve neredeyse yüzde 22 ile İtalya takip ediyor.

Listenin en altında ise sadece yüzde 1,3 ile Romanya yer alıyor. Onu yüzde 2'lik oranlarla Finlandiya ve İrlanda izliyor.

Düşüş Yaşayan Ülkeler ve Stratejik Önem

Son 10 yıllık periyotta altı ülkede geri dönüşüm oranları düşüş gösterdi. Bu gerilemelerde özellikle Polonya (eksi yüzde 4,2) ve Finlandiya (eksi yüzde 3,2) kayda değer düşüşler yaşadı. Fransa, İspanya, İrlanda ve Romanya'da da daha yavaş düşüşler kaydedildi. Öte yandan Malta, yüzde 14 gibi önemli bir artışla bu alanda büyük ilerleme kaydetti; Estonya yüzde 9, Çekya ise neredeyse yüzde 8 artışla iyi performans gösterdi.

AB yetkilileri, geri dönüşümün, Birliğin Çin'den yapılan kritik ham madde ithalatına olan bağımlılığını azaltmada kilit rol oynayacağını belirtiyor.

Malzeme Türlerine Göre Oranlar

Geri dönüştürülen farklı malzeme türleri incelendiğinde, metal cevherleri yüzde 23,4 ile en yüksek döngüsellik oranına sahip. Bunu yüzde 14,3 ile metalik olmayan mineraller izliyor. Biyokütle yüzde 9,9 ve fosil enerji materyalleri veya taşıyıcıları ise yüzde 3,8 oranında geri dönüştürülüyor. Zero Waste'ten uzmanlar, mutlak tonaj olarak geri dönüşüm artsa da, birincil malzemelerin kullanımının daha hızlı artmasının döngüsellik oranındaki yavaşlamanın ana nedeni olduğunu belirtiyor.