ABD'nin Ukrayna barışında Rus enerjisini küresel piyasaya açma planı iddiası

Belgelerde, Rus enerji akışının Batı Avrupa ve dünyanın geri kalanına yeniden sağlanmasına yardımcı olunması önerildiği öne sürüldü.

The Wall Street Journal (WSJ) gazetesine konuşan ABD'li ve Avrupalı yetkililer, söz konusu belgelerin kamuoyuna açıklanmadığını belirtti. Belgelerde, olası bir Rusya-Ukrayna barışı durumunda, ABD finans firmaları ve diğer işletmelerin, Ukrayna'daki projeler için yaklaşık 200 milyar dolarlık dondurulmuş Rus varlığına erişme planları detaylandırıldı. Bu projeler arasında, Rus birliklerinin kontrolündeki bir nükleer santralden enerji alacak devasa bir veri merkezi de yer alıyor.

Stratejik Yatırımlar ve Avrupa'nın Endişesi

Belgelerde ayrıca, ABD şirketlerinin nadir toprak elementleri çıkarımı ve Arktik'te petrol arama gibi stratejik sektörlere yatırım yapması ile ilgili detaylar bulunduğu ileri sürüldü. Belgelerde, Washington yönetiminin Rus enerji akışının Avrupa ve dünyanın geri kalanına yeniden sağlanmasına destek olma planları da yer aldı.

Bazı Avrupalı yetkililer belgelerdeki önerileri ciddiye alıp almamakta tereddüt ettiklerini belirtirken, bir yetkili Trump'ın Gazze'yi 'Orta Doğu'nun Rivierası' yapma planına benzetti. Bir diğer Avrupalı yetkili, önerilen ABD-Rusya enerji anlaşmalarını 'İkinci Dünya Savaşı galiplerinin Avrupa'yı paylaştığı 1945 konferansının ekonomik versiyonu, Yalta gibi' olarak değerlendirdi.

Yetkililer, ABD'nin yaklaşımının Rusya'ya ekonomisini canlandırmak ve askeri olarak güçlenmek için fırsat tanıyabileceği endişesini dile getirdi. ABD'li yetkililer ise Avrupa'nın dondurulmuş fonları hızla tüketeceğini, yaklaşımlarının ise parayı yatırım olarak kullanmak ve finans şirketi yöneticileri ile özel sermaye milyarderlerini bu yatırıma dahil etmek olduğunu açıkladı. Bir yetkili, bu miktarın Trump yönetimi altında 800 milyar dolara kadar çıkabileceğini belirtti.

ABD ve Avrupa'nın Farklı Tutumları

Trump yönetiminin yeni Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi'nde Avrupa hükümetlerine yönelik sert eleştiriler yer aldı. Belgeye göre, bazı Avrupa ülkeleri göçmen politikaları nedeniyle medeniyetlerinin silinme tehlikesiyle karşı karşıya ve bazı hükümetler ise aşırı sağcı belirli siyasi partileri haksız biçimde sansürlüyor. Belgede ayrıca, Avrupalı ülkelerin Ukrayna'daki savaşı sona erdirme girişimlerinde engelleyici rol oynadığı iddia edildi.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, Rusya'nın Ukrayna'dan toprak talebine ilişkin barış müzakerelerinin başarıya ulaşacağından emin olmadığını ifade etti. Wadephul, karar vericinin yalnızca Ukraynalılar olduğunu vurguladı.

ABD Başkanı Donald Trump yönetimince hazırlanan 28 maddelik barış planı önerisi Kiev'e sunulmuş, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de planı istişare etmeye hazır olduklarını belirterek, 'Bu plan nihai barışçıl çözüme temel olabilir' demişti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundan talep ettiği topraklar için, 'Ne Ukrayna yasaları ne anayasamız ne de uluslararası hukuk uyarınca buna kesinlikle hakkımız yok' ifadelerini kullanmıştı.