Dışişleri Bakanı Hakan Fidan TBMM'de Dış Politikanın Kırmızı Çizgilerini Çizdi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan TBMM'de Dış Politikanın Kırmızı Çizgilerini Çizdi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Bakanlığının 2026 yılı bütçe görüşmeleri sırasında, Türk dış politikasının güncel ve kritik konularına açıklık getirdi.

Ermenistan'la Normalleşme: Azerbaycan Şartı Geçerli

Bakan Fidan, Türkiye'nin Ermenistan'la normalleşme konusundaki tavrının açık ve defalarca ilan edilmiş bir politika olduğunu bir kez daha vurguladı.

• Temel Şart: Türkiye, Ermenistan ile ilişkilerini normalleştirmeye, sınır kapılarını açmaya ve ekonomiyi canlandırmaya hazırdır. Ancak bunun gerçekleşmesi için Azerbaycan'la Ermenistan nihai barış anlaşmasına imza attıkları zaman beklenmektedir.
• Stratejik Amaç: Fidan, mevcut durumda Türkiye'nin hemen normalleşmesi halinde, Ermenistan'ın elinden Azerbaycan ile barış anlaşmasını imzalama konusunda en büyük motivasyonu (Türkiye ile ilişki normalleşmesi) alacağını belirtti. Bu durumun bölgede donmuş bir çatışma riskini artıracağını ifade etti.
• Zengezur Koridoru: Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış görüşmelerinde henüz nihai anlaşmaya dahil edilmeyen iki temel husustan biri Zengezur Koridoru meselesidir. Bu koridor, Nahçıvan ile Azerbaycan'ı karadan birleştirmeyi hedefleyen stratejik bir güzergahtır ve Türkiye için de Avrupa'dan gelen transit rotanın önemli bir parçasıdır.

Avrupa Birliği ve Vize Sorunu: Kimlik Politikası ve İrade Eksikliği

Fidan, AB ile ilişkilerdeki en büyük engellerden birinin vize meselesi olduğunu dile getirdi ve bu durumun ardındaki siyasi dinamiklere değindi.

Vize Serbestisi Engelinin Nedeni

• Tek Çözüm Vize Serbestisi: Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasındaki yüksek işbirliği ve sosyal/ticari hareketliliğin sürdürülebilir olması için tek yolun vize serbestisi olduğunu belirtti.
• AB'nin Kimlik Politikası: Avrupa'nın, kimlik politikasından ve aşırı sağın yükselişini Müslüman göçmen hareketlerine bağlamasından dolayı, Türkiye ile olan ilişkilerinde belli konuları askıya aldığını ifade etti. AB'nin 'adı konmamış örtülü uygulamalar' ile belli ülkelerden göç alımını sınırlamaya çalıştığını kaydetti.

AB Üyeliği Sürecindeki Anomali

• İrade Eksikliği: Fidan, AB'nin 2007'den beri Türkiye'ye üyelik verme iradesini dondurduğunu vurguladı. Sorunun Türkiye'nin hatalarından çok, AB'nin Müslüman bir ülkeyi kendi içine almama konusundaki siyasi irade eksikliğinden kaynaklandığını savundu.
• İstenen İrade: Türkiye'nin hataları olsa dahi, AB'nin öncelikle 'Türkiye'yi şu gerekli şartları karşıladığı zaman kendi içimize almaya hazırız' diyecek bir iradeyi ortaya koyması gerektiğini belirtti.

Bakanlık İdari Yapısı ve Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı

Bakan Fidan, kendisine yöneltilen idari ve bütçeye ilişkin eleştirilere de yanıt verdi.

Bakanlıkta Kadro ve Liyakat

• Liyakat Vurgusu: Bakanlıktaki Genel Müdürlerin ve Yardımcılarının hepsinin kariyerden gelen diplomatlar olduğunu ve atanmamış kimsenin bulunmadığını belirterek, liyakat konusundaki eleştirileri yanıtladı.
• Kadın Yönetici: Dışişleri Bakanlığının sistem içerisinde en fazla kadın yönetici ve personel yüzdesine sahip bakanlık olduğunu vurguladı. Bakan olduktan sonra tarihte ilk defa kariyerden gelen bir meslektaşın (Ayşe Berris Ekinci) Bakan Yardımcılığı gibi en üst unvana atandığını gururla dile getirdi.

Vakıf ve Vize Faaliyetleri

• Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı: Vakfın kurulmasının amacının, daha önce özel şirketlere verilen vize gelirlerini Bakanlık bünyesine (Maliye'ye gönderilen kısımlarını) aktarmak ve aynı zamanda vize sürecine disiplin ve kontrol getirmek olduğunu açıkladı.
• Ticari Faaliyetler: Vakfın ticari faaliyetlere başladığını ve vize şirketinin diğer şirketlerle sözleşmelerin sona ermesini bekleyerek görüşmeler yürüttüğünü aktardı.

Bütçe Eleştirileri

• Özel Kalem Bütçesi: Özel Kalem Müdürlüğü bütçesindeki fazlalık eleştirisi üzerine, bu paranın aslında NATO Zirvesi ve Antalya Diplomasi Forumu gibi etkinlikler için ayrılmış paralar olduğunu ve önergeyle Protokol Genel Müdürlüğü bütçesine aktarılacağını duyurdu. Önerge komisyonda kabul edildi.