Hava Kirliliğiyle Mücadelede Şehirler Yeni Stratejiler Geliştiriyor

Hava Kirliliğiyle Mücadelede Şehirler Yeni Stratejiler Geliştiriyor

İstanbul, hava kirliliğinin ciddi boyutlara ulaştığı metropollerden biri olarak, bu sorunla etkin bir şekilde mücadele etmek için çeşitli adımlar atıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, yerel yönetimlerin hava kirliliğini azaltmak amacıyla hazırlanacak temiz hava eylem planlarının önemine dikkat çekiyor.

Uluslararası Boyutta Farkındalık

Hava kirliliğine karşı uluslararası ölçekte farkındalık yaratmak amacıyla, Birleşmiş Milletler (BM) 2019 yılında 7 Eylül'ü "Mavi Gökyüzü İçin Uluslararası Temiz Hava Günü" olarak ilan etti. Bu özel gün, dünya genelinde hava kalitesini iyileştirmeye yönelik adımlar atılması gerektiği konusunda farkındalığı artırıyor.

Hava Kirliliğinin Olumsuz Etkileri

Prof. Dr. Toros, hava kirliliğinin iklim üzerinde hem ısıtıcı hem de soğutucu etkiler yarattığını söylüyor. Havadaki kirleticiler, insan ve hayvan sağlığına zarar verirken; bitki örtüsüne de olumsuz etkiler yapıyor. Ayrıca, bu durum şehirlerde yaşayan bireylerin yaşam kalitesini düşürüyor.

Türkiye'deki Hava Kirliliği Kaynakları

Türkiye'deki hava kirliliği, fabrika, sanayi tesisleri, termik santraller, motorlu taşıtlar ve düzensiz şehirleşme gibi faktörlerden kaynaklanıyor. Özellikle büyük şehirlerde bu durum daha da belirgin bir hâl alıyor.

Çözüm Önerileri ve Uygulamalar

Temiz hava eylem planları, yerel sorunlara özel çözümler sunarak, toplu taşımayı teşvik, enerji verimliliği, binalarda ısı yalıtımı ve sanayide temiz teknoloji kullanımı gibi konuları içeriyor. Ayrıca, trafik akışının yoğun olduğu yerlerde hava kirliliğinin azaltılması hedefleniyor.

İstanbul'da, yoğun trafik ve yüksek bina yoğunluğu nedeniyle hava kirliliğinin en fazla yaşandığı bölgeler arasında Göztepe, Sultangazi ve Esenyurt bulunuyor. Araç kaynaklı kirlilik ise özellikle sabah ve akşam saatlerinde artış göstermekte. Bu nedenle, yerel yönetimler tarafından toplu taşıma olanaklarının artırılması ve bireylerin bu yönde teşvik edilmesi önem taşıyor.

Türkiye ve Dünya Genelinde Hava Kalitesi

IQAir'ın yayımladığı rapora göre, Türkiye hava kirliliğinde dünya ülkeleri arasında 67. sırada bulunuyor. Raporda, Türkiye'nin en temiz havasına sahip ili Kırşehir olarak belirtilirken, Düzce en kirli il olarak öne çıkıyor. Dünyada ise, nüfusun %99'unun düşük hava kalitesine sahip bölgelerde yaşadığı belirtiliyor. Bu da hava kirliliği konusunda küresel bir hareketin gerekliliğine işaret ediyor.