Salgın Hastalıklar Tarihi: Dünyada Görülmüş 10 Büyük Salgın

Kara Ölüm (Hıyarcıklı Veba) – 1347-1351

yüzyılda Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’yı etkileyen Kara Ölüm, Yersinia pestis bakterisinin yol açtığı Hıyarcıklı Veba salgınıdır. Yaklaşık 75 ila 200 milyon kişi bu dönemde hayatını kaybetti. Şehirlerin nüfusu yarı yarıya azaldı ve Orta Çağ Avrupa’sının sosyal ve ekonomik yapısı ciddi şekilde sarsıldı.

Çiçek Hastalığı (Variola) – 1520-1980

Çiçek hastalığı, tarih boyunca en çok can kaybına yol açan virüslerden biri olarak bilinir. 20. yüzyılın ortalarına kadar, özellikle Amerika kıtasında milyonlarca yerli nüfusun yok olmasına neden oldu. 1980’de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından tamamen ortadan kaldırıldı.

İspanyol Gribi – 1918-1919

Birinci Dünya Savaşı’nın ardından ortaya çıkan İspanyol Gribi, dünya genelinde 20 ila 50 milyon ölüm ile tarihin en ölümcül grip pandemilerinden biri olarak kayıtlara geçti. H1N1 influenza virüsünden kaynaklanan bu salgın, özellikle genç yetişkinleri hedef aldı ve birçok ülkede sağlık sistemlerini felç etti.

HIV/AIDS – 1981-günümüz

HIV virüsü ve AIDS hastalığı, 1980’lerden bu yana süren uzun soluklu bir pandemi olarak insanlığı etkilemeye devam ediyor. Günümüze kadar yaklaşık 36 milyon insanın ölümüne yol açtı. Günümüzde antiretroviral tedavilerle kontrol altına alınabiliyor, ancak tam anlamıyla bir aşı bulunmamaktadır.

Asya Gribi – 1957-1958

H3N2 influenza virüsünden kaynaklanan Asya Gribi, dünya çapında 1 ila 2 milyon kişinin ölümüne yol açtı. Çin’de başlayan salgın, hızla Asya, Avrupa ve Amerika’ya yayıldı. Salgın sırasında hızla geliştirilen aşılar ölüm oranını düşürmeye yardımcı oldu.

Hong Kong Gribi – 1968-1969

H3N2 virüsünün başka bir varyantından kaynaklanan Hong Kong Gribi, dünya genelinde 1 milyon civarında ölüm ile modern tarihin önemli grip salgınlarından biri oldu. Özellikle yaşlı nüfus yüksek risk altında bulundu.

Küçük Veba Salgınları – 18. Yüzyıl Rusya

yüzyılda Rusya’da ortaya çıkan veba salgınları, şehir ve kasabaların nüfusunu ciddi şekilde azalttı. Bu salgınlar, toplum yapısı ve ekonomi üzerinde kalıcı etkiler bıraktı.

Kolera Pandemileri – 19. Yüzyıl

Kolera, özellikle temiz su ve hijyen koşullarının kötü olduğu bölgelerde 19. yüzyılda büyük ölümlere yol açtı. Dünya genelinde birkaç milyon insan hayatını kaybetti. Hindistan’dan başlayarak Orta Doğu ve Avrupa’ya yayıldı.

SARS (Ağır Akut Solunum Sendromu) – 2002-2003

2002’de Çin’de ortaya çıkan SARS salgını, Coronavirus ailesinden bir virüsten kaynaklandı. 8.000’den fazla enfekte vakayla sınırlı kaldı ancak 774 ölümle ciddi bir küresel sağlık alarmı oluşturdu. Hızlı izolasyon ve karantina önlemleri salgının yayılmasını sınırladı.

COVID-19 – 2019-günümüz

SARS-CoV-2 virüsünden kaynaklanan COVID-19 pandemisi, küresel çapta milyarlarca insanı etkiledi. 2025 itibarıyla 7 milyonu aşkın ölüm kaydedildi. Dünya ekonomisi, sağlık sistemleri ve sosyal yaşam üzerinde derin etkiler bıraktı. Pandemi, modern tıp ve aşı teknolojisinin önemini bir kez daha ortaya koydu.