Türkiye'de Değişen İsim Tercihleri Sosyolojik Bir Araştırmaya Dönüştü

Türkiye'de İsim Tercihleri Nasıl Değişiyor ?

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Gürpınar, "Türkiye'de Özel İsimlerin Tarihi" adlı çalışmasıyla Türk ebeveynlerin isim tercihlerindeki değişimleri mercek altına aldı. Tanzimat Dönemi'nden itibaren modernleşen toplumun, çocuklarına isim koyarken geçmişten ne kadar uzaklaştığını araştırdı.

Modernleşme ve İsim Seçimleri

Gürpınar'ın araştırması, Tanzimat Dönemi ile başlayan modernleşmenin, isim seçimlerinde köklü değişikliklere yol açtığını gösteriyor. Ebeveynlerin çocuklarına verdikleri isimler artık sadece ailesel bir bağ değil, aynı zamanda bir kimlik arayışının da yansıması. Geleneksel isimlerden uzaklaşma, geleceğe yönelik bir vizyon taşıma anlamını da içeriyor.

Kitaplarla Gelen İsimler

20. yüzyılın ortalarında roman karakterlerinden alınan isimler popüler hale geldi. Örneğin, "Nilgün" ve "Funda" gibi isimler, o dönemin edebi eserlerinden türemişti. Bu özellik, günümüzde televizyon dizileriyle devam ediyor. Tarihi diziler, özellikle eski isimlerin tekrar moda olmasına katkıda bulunuyor.

İsimlerin Sosyal ve Bölgesel Yönleri

Türkiye'de isimlerin bölgesel kökenleri de kimlik üzerinde etkili. Diyarbakır'da "Şehmus", Adıyaman'da "Abuzer" gibi isimler, yerel kültüre ilişkin derin köklerle ilişkilendirilir. Aynı zamanda, isimler kimi zaman kötü tarihler ya da karakterlerle özdeşleşmiş olabilir, örneğin "Adolf" ismi gibi.

Kültürel Etkiler ve Fonetik Unsurlar

Prof. Dr. Gürpınar, isim tercihlerinin sadece anlamla değil, ismin kulağımızda nasıl çınladığıyla da ilgili olduğunu belirtiyor. Siyasetçiler ve ünlü futbolcular gibi toplumun farklı kesimlerinden etkilenmeler de isim seçimlerinde belirleyici olabiliyor. "Metin Oktay" ve "Can Bartu" gibi isimler, bir dönemin popüler tercihleri arasında bulunuyor.

Yurt Dışındaki Türk Ailelerin İsim Stratejileri

Yurt dışında yaşayan Türk aileler için isim seçimleri, bir kültürel direnç veya entegrasyon göstergesi olabiliyor. Kendi kültürüne ait isimler vermek, çoğunlukla geçilen ülkedeki kültüre karşı bir kimlik savunusu anlamında kullanılabiliyor.

Zamana Direnen İsimler

Öte yandan, zamana direnen bazı geleneksel isimler de bulunuyor. Türkiye'de yerel hikayelerden veya türbelerden esinlenen isimler, özellikle bölgelerine özgü kalmayı başarıyor.

Sonuç olarak, Türkiye'de isimlerin sosyal, kültürel ve kişisel dinamikler doğrultusunda zamanla nasıl evrildiği görülüyor. Bu değişim, sadece bir isimden daha fazlasını, ulusal ve bireysel bir kimlik arayışını simgeliyor.