Türkiye yaşlanıyor: 40 yıl sonra ortanca yaş 45'i geçebilir

TÜİK Başkan Yardımcısı Furkan Metin, 'Türkiye, 1990'lı yıllarda 20 yaşındaki genç gibiydi. Doğurganlıktaki düşüş bu şekilde devam ederse yaklaşık 40 yıl içerisinde ortanca yaşımız 45'in üzerine çıkabilir.' ifadelerini kullandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkan Yardımcısı Furkan Metin, nüfus artış hızının azalmasına ilişkin, 'Türkiye, 1990'lı yıllarda 20 yaşındaki genç gibiydi. Doğurganlıktaki düşüş, bu şekilde devam ederse yaklaşık 40 yıl içerisinde ortanca yaşımız 45'in üzerine çıkabilir. 45 yaşındaki Türkiye'nin enerjisiyle, 1990'lı yıllarda 20-25'li yaşlarda olan Türkiye'nin enerjisi bir olmayacak.' ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin nüfus artış hızının son yıllarda belirgin biçimde yavaşlaması, ülkenin demografik yapısında köklü ve kalıcı değişimlere yol açabileceği endişesini beraberinde getiriyor.

Doğurganlık hızındaki gerilemenin uzun vadede sadece nüfus artışını yavaşlatmakla kalmayacağını savunan uzmanlar, işgücünün azalması, sosyal güvenlik sistemine yük binmesi, sağlık ve bakım harcamalarının artması gibi pek çok sorunla karşı karşıya kalınabileceğine dikkati çekiyor.

Doğurganlık hızı 2014'ten itibaren aralıksız düştü

TÜİK'in yaptığı araştırmaya göre, 'toplam doğurganlık hızı', 2001'de 2,38 çocukken 2014'ten itibaren aralıksız düşüş eğilimine girdi. Bu doğrultuda, 2014'te 2,19 olan sayı, 2015'te 2,16'ya, 2016'da 2,11'e, 2017'de 2,8'e ve 2018'de 2'ye kadar geriledi.

2018'den itibaren ise toplam doğurganlık hızı 2'nin altında kaldı. Doğurganlık hızı, 2019'da 1,89'a, sonra sırasıyla 2020'de 1,77'ye, 2021'de 1,71'e, 2022'de 1,63'e, 2023'te 1,51'e ve son olarak 2024'te 1,48'e düştü. Bu durum, nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,1'in altında kaldığını gösterdi.

Uzmanlar, bu eğilimin devam etmesi halinde Türkiye'nin, AB ortalamasının da altına düşebileceği uyarısında bulunuyor.

Türkiye'nin yaşadığı bu dönüşümü AA muhabirine değerlendiren TÜİK Başkan Yardımcısı Furkan Metin, doğurganlık hızı oranının 1,4'e düşmesiyle 'yüksek alarm' seviyesine gelindiğini söyledi.

Metin, Türkiye'nin geçen yıl itibarıyla 'çok yaşlı ülkeler' sınıfına dahil olduğunu belirterek, gelecek 25 yılda yaşlı nüfus oranının yüzde 25'in üzerine çıkabileceğini kaydetti.

'Türkiye, 1990'lı yıllarda 20 yaşındaki genç gibiydi'

Yaşanan bu düşüşe paralel olarak ortalama yaşın hızla arttığına dikkati çeken Metin, 'Türkiye, 1990'lı yıllarda 20 yaşındaki genç gibiydi. Doğurganlıktaki düşüş bu şekilde devam ederse yaklaşık 40 yıl içerisinde ortanca yaşımız 45'in üzerine çıkabilir.' dedi.

Mevcut durumda çok ciddi nüfus krizinin yaşandığını belirten Metin, doğurganlık hızındaki düşüşlerin 10 yıl daha devam etmesi halinde geri dönüşü olmayan bir yola girileceğini söyledi.

Yaşlı nüfus oranının artmasının sosyoekonomik sorunları da beraberinde getireceğini ifade eden Metin, sosyal güvenlik sisteminin mevcut haliyle devam edemeyeceğini kaydetti.

'Türkiye, sezaryen doğum oranlarında dünyada ilk sırada'

Metin, 'Türkiye, sezaryen doğum oranlarında dünyada ilk sırada.' diyerek, hem geç evliliklerin hem de sezaryen doğumların, 2 ve 3 çocuk üzerine çıkmayı zorlaştırdığını ifade etti.

Tek çocuk sahibi olanları veya evlenmeyenleri ileride yalnızlığın beklediğini söyleyen Metin, şu bilgileri verdi:

'Her 5 hanenin 1'inde yalnız biri yaşıyor. Bu yalnız yaşayanların yüzde 35'ini 55 yaş üstü kadınlar oluşturuyor.'

Metin, ilerleyen yaşlardaki çocuk yapma pişmanlığının fayda vermeyeceğini ve Türkiye'nin bu eşiği kaçırmak üzere olduğunu belirtti.

'Şu anda Türkiye gittikçe yaşlanan bir ülke'

MSÜ Deniz Harp Okulu Dekanı Prof. Dr. Cemalettin Şahin, ülkede yaşanan nüfus krizinin son 20 yıldır devam ettiğini söyledi.

Cumhuriyet'in ilanından sonra devletin nüfusu artırma politikaları uyguladığını hatırlatarak, Atatürk'ün 100 milyonluk Türkiye hayali olduğuna işaret etti.

Şahin ayrıca geçmiş yıllarda nüfusu azaltmaya yönelik kampanyalar yürütüldüğünü, 1960'larda Nüfus Planlaması Kanunu'nun çıkarıldığını hatırlattı.

'Topyekun bir seferberlik lazım'

Şahin, konut mimarisinin değişmesi, eğitim sürelerinin kısaltılması gibi alanlarda yeniden düzenlemeler gerektiğini vurguladı.

Halk arasında nüfusun ekonomik kaygılar nedeniyle artmadığı yönünde bir ön yargı olduğunu belirterek, bunun doğru olmadığını söyledi:

'Zengin ülkelerin nüfusu artmıyor. Bu bir kültür işidir.'

Şahin, Türkiye'nin kendi tarım ürünlerini toplayacak insan gücünden mahrum kaldığını ve geleceğin iyi görünmediğini, bu nedenle topyekun bir seferberliğe ihtiyaç olduğunu ifade etti.

Kaynak: AA