Danimarka'da Zorunlu Askerlikte Cinsiyet Eşitliği

Danimarka, 1 Nisan'dan itibaren 18 yaşını dolduran tüm kadınlar için zorunlu askeri kayıt ve askerlik piyangosu sistemi getirerek tarihi bir adım atıyor. Bu yeni düzenlemeyle, 1998 yılından bu yana yalnızca gönüllülük esasına dayanan kadın katılımı, rastgele belirlenen kura numaralarıyla zorunlu hâle gelebilecek. Numaranın düşüklüğü, askere alınma olasılığının yüksekliği anlamına geliyor. Bu karar, Rusya'nın Ukrayna'yı tam kapsamlı işgalinden iki yıl sonra, Norveç ve İsveç Modeli'ni takip ederek Cinsiyet Eşitliğini savunma hizmetlerine taşıyor. Danimarka'da gönüllü sayısı yeterli olsa da, bu adım daha fazla gencin hizmete katılımını hedefliyor.

Avrupa'da Cinsiyet Eşitliği ve Savunma İhtiyacı

Avrupa'da cinsiyet ayrımı gözetmeyen askerlik hizmetini ilk başlatan ülke olan Norveç (2013), bu kararını tüm vatandaşların eşit hak ve sorumluluklara sahip olması gerektiği inancına dayandırmıştı. İsveç (2017) ve Hollanda (2020) da benzer adımlar attı. Ancak Danimarka'daki bu zorunlu piyango sistemi, genç kadınlar arasında farklı görüşlere neden oldu. Bazıları (Sarah gibi) bu durumun cinsiyet eşitliği açısından olumlu olduğunu düşünürken, bazıları (Isabella gibi) savaş meydanı ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) risklerinden duyduğu endişeyi dile getiriyor.

Düşen Doğum Oranları ve Kaçınılmaz Sayısal Zorunluluk

Kadınlar İçin Zorunlu Askerlik tartışması, Baltık Ülkeleri'nde (Estonya, Letonya, Litvanya) sadece Rus Saldırganlığı tehdidi nedeniyle değil, aynı zamanda düşen doğum oranlarından kaynaklanan sayısal zorunluluk nedeniyle de hız kazandı. Letonya'nın doğurganlık oranı 1,36'ya, Estonya'nınki 1,31'e, Litvanya'nınki ise 1,18'e düşmüş durumda. Estonya Askeri Akademisi'nden araştırmacı Eleri Lillemäe'ye göre, bu eğilim devam ederse sorun yaklaşık 2040 yılında ortaya çıkacak. Estonya'nın mevcut asker sayısını korumak istemesi durumunda, 2040'a gelindiğinde uygun gruptaki genç erkeklerin yaklaşık %90'ının askere alınması gerekecek. Bu durum, kadınların askere alınmasını sayısal açıdan kaçınılmaz hale getiriyor.

Güvenlik Kaygıları ve Altyapı Zorlukları

Letonya Savunma Bakanı Andris Spruds, Rus Saldırganlığı tehdidi nedeniyle kapsamlı savunmayı artırmaları gerektiğini belirtirken, vatandaşların ulusal savunmada eşit hak ve sorumluluklara sahip olmasını desteklediğini ifade etti. Bu jeopolitik zorunluluk, NATO üyelerinin savunma harcamalarını artırması ve kendilerine yeterli hâle gelmesi gerektiği yönündeki küresel baskıyla birleşiyor.

Ancak Kadınlar İçin Zorunlu Askerlik uygulaması, beraberinde ciddi altyapı ve kültürel zorluklar getiriyor. Orduların birdenbire çok daha fazla askeri bünyesine alma kapasitesi, kışla inşaatı ve eğitmenlerin yetiştirilmesi gibi lojistik sorunlar içeriyor. Ayrıca, Danimarka Kadın Derneği'nin uyarısı, ordudaki kadınların %20,3'ünün rıza dışı cinsel ilgi veya tacize maruz kaldığını gösteren anketlerle destekleniyor. Kadınların güvenliği ve erkek egemen 'toksik ortam' kültürü, zorunlu hizmetin yaygınlaşmasının önündeki en büyük engellerden biri olmaya devam ediyor. Ukrayna'daki savaşta 70 binden fazla kadının görev yapması, kadınların askerlik hizmetinde ne kadar gerekli olduğunun en iyi göstergesi olsa da, bu zorunluluk beraberinde titizlikle ele alınması gereken güvenlik sorunlarını da getiriyor.